Ekonomi uzmanı Mahfi Eğilmez, kaleme aldığı “Türkiye’nin Dış Ticaret Sorunu” başlıklı yazısında ülkenin dış ticaret açığı sorununu ele aldı. Eğilmez, bu sorunun temelinde Türkiye’nin markalaşma eksikliği ve teknoloji düzeyinin bulunduğunu vurguladı.
İhracatın fob (taşıma aracına yüklenene kadar olan giderler dahil), ithalatın ise cif (maliyet, sigorta ve navlun dahil) olarak hesaplandığını belirten Eğilmez, Türkiye’nin sürekli dış ticaret açığı veren bir ülke olduğunu ifade etti. Eğilmez, grafiklerle desteklediği yazısında, dış ticaret açığının 2016 – 2021 yılları arasında daraldığını ancak sonrasında tekrar arttığını gösterdi. Ayrıca, 2023 ve 2024 yıllarında büyümenin potansiyel oranın altında kalması sonucunda ithalatın düşmesiyle dış ticaret dengesinde daralmanın yaşandığını belirtti.
DIŞ TİCARET HADLERİ TÜRKİYE ALEYHİNE İŞLİYOR
Dış ticaret hadlerinin, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine oranını vurgulayan Eğilmez, dış ticaret haddinin 100’ün üzerinde olmasının ihraç eden ülke lehine olduğunu açıkladı. Türkiye’nin dış ticaret hadlerinin olumsuz olduğunu belirten Eğilmez, ihraç edilen malların fiyatlarının ithal edilen malların fiyatlarının altında olduğunu ifade etti.
BİRİM FİYATLAR ARTMADI MİKTAR ARTTI
Miktar endekslerine de değinen Eğilmez, dış ticaretteki artışın büyük ölçüde miktar bazında olduğunu, birim fiyatların ise değişmediğini kaydetti. İhracat miktar endeksinin son 12 yılda ciddi artış gösterdiğini belirten Eğilmez, buna karşın birim değer artışının sınırlı kaldığına dikkat çekti. Aynı dönemde ithalat miktarının da yükseldiğini, ithalatın birim fiyatlarının ise daha fazla arttığını belirtti.
TEKNOLOJİ VE MARKA EKSİKLİĞİ DIŞ TİCARET AÇIĞINI BESLİYOR
Eğilmez, yazısında dış ticaret açığının temel nedenlerine de değindi. İhraç edilen malların genellikle orta ve düşük teknoloji içerikli olmasına karşın ithal edilen malların yüksek teknoloji içerikli olmasının bu durumu beslediğini belirtti. Ayrıca, ihraç edilen malların dünya çapında tanınmış markalara sahip olmaması ve ithal edilen malların tanınmış markaları taşıması da bu sorunun temel nedenlerinden birisi olarak ortaya çıkıyor.
